X

HISTORIE:

Tot 1993 was de handhaving van de natuurwetgeving (in hoofdzaak) toebedeeld aan de veldpolitie. Toen deze bij de samenvoeging van Rijks- en Gemeentepolitie werd opgeheven ontstond er een lacune. De taken werden weliswaar ondergebracht bij de Regiopolitie, maar daar kreeg het (mede onder invloed van de vele reorganisaties) een steeds minder hoge prioriteit. Gebrek aan toezicht in het buitengebied werd een maatschappelijk probleem.

Vooral de in het buitengebied werkende toezichthouders en handhavers Buitengewone Opsporingsambtenaren, verder te noemen de BOA’s, in dienst van natuur beherende organisaties, kregen te maken met de afnemende zorg om toezicht in het buitengebied door de overheid. Deze, toch al vaak alleen werkende, zeer betrokken handhavers kwamen nu helemaal alleen te staan en konden nog maar zelden een beroep doen op de politie.
 

Om de groene handhaving een impuls te geven heeft de provincie Gelderland in 1995 éénmalig subsidie verstrekt aan de politie om de groene handhaving op de Veluwe te ondersteunen (Project Veluwe). Het toezicht op de groene wetgeving kreeg hierdoor een stevige impuls. Nadien werd het weer stil rondom het onderwerp groene handhaving. Er was geen duidelijk aanspreekpunt of een instantie die zich direct verantwoordelijk voelde voor de groene handhaving.

Periode 2005-2010

Om de samenwerking tussen de handhavers binnen het Veluwse deel van de politieregio Noord- en Oost-Gelderland te bevorderen en deze daarmee uit hun isolement te halen, werden twee samenwerkingsverbanden tussen genoemde BOA’s, de Koninklijke Marechaussee en de politie opgericht. Te weten het Groennetwerk Noord-Veluwe (2005) en het Groennetwerk Apeldoorn (2008). De kern van deze netwerken bestond uit een stuurgroep welke de deelnemende partijen vertegenwoordigde. In de begin periode waren er 90 tot 100 BOA’s betrokken bij deze netwerken. Omstreeks 2009 is daar het Groennetwerk Achterhoek met ca 40 BOA’s aan toegevoegd. Vanuit de stuurgroepen werden handhavingsprojecten voorgesteld, uitgewerkt en gecoördineerd. De drie netwerken voerden de projecten uit onder aansturing van een coördinator uit de werkgroep en onder regie van de politie. 
Om deze opzet te borgen en duurzaamheid te garanderen werd in 2005 de Stichting Groennetwerk Veluwe, thans Stichting Groennetwerk, opgericht. Het huidige werkgebied omvat het noordelijk deel van de provincie Gelderland, inclusief de Achterhoek. De Stichting Groennetwerk fungeert als rechtspersoon voor de drie hiervoor genoemde netwerken.

Periode 2011-2012

De jaren 2011 en 2012 kenmerkte zich door een toenemende druk op de groene BOA’s. Deze druk was een landelijk fenomeen maar liet zich in het werkgebied van de SGN – de politieregio Noord- en Oost Gelderland extra hard voelen omdat juist in deze groene regio van oudsher veel BOA’s werkzaam waren. De druk werd mede veroorzaakt door toenemende lasten in de vorm van; opleidingen, de hoge kosten daarvan en de beperkte praktijk gerichtheid en onvoldoende begrip voor deze toenemende druk bij die partijen die hier ook daadwerkelijk iets aan kunnen doen. Zo werd de regie op de groene handhaving vanuit een aantal provincies pas laat opgepakt en was er bij de opbouw van de Nationale Politie onvoldoende aandacht voor de groene BOA’s. Dit alles heeft er toe geleid dat het aantal actieve groene BOA’s in de periode 2005 t/m 2012 daalde van 140 tot ongeveer 105 BOA’s in 2012.

Periode 2013-2018

In de jaren 2013 en 2018 waren er diverse ontwikkelingen. De terugloop in het aantal groene boa’s ging onverminderd door. De reorganisatie van de politie, de oprichting van een landelijk stelsel van omgevingsdiensten, de overdracht van taken naar deze diensten en de in werking treding van de Wet natuurbescherming per 1 januari 2017, maakte dat bevoegde zagen vooral bezig waren met de ‘interne’ zorgen en daarbij onvoldoende aandacht hadden voor de problematiek van ‘groene’ BOA’s. Een positieve ontwikkeling die zich vanaf 2015 manifesteerde was dat provincie Gelderland haar rol als ‘Regisseur op de groene handhaving” serieus ter hand nam. Boa werkgevers zitten nu periodiek zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau met elkaar aan tafel, bespreken knelpunten en werken aan oplossingsrichtingen en de handhaving in het buitengebied staat ook in het licht van de toenemende criminaliteit en ondermijning een paar treden hoger op de politieke agenda.
Onverlet het standpunt van SGN vooral te investeren in de BOA’s in het ‘eigen’ werkgebied (beleidsplan 2013/2016) heeft SGN in 2017/2018 toch een onderzoek verricht naar mogelijke uitbreiding van het werkgebied en de behoefte daaraan bij BOA werkgevers in midden en zuid Gelderland. Uit onderzoek en meningspeilingen is gebleken dat SGN juist zijn kracht ontleend aan de ‘beperkte’ omvang van het werkgebied. Vergroting van dit gebied zou de slagkracht van SGN naar verwachting wel eens kunnen beperken. In midden en zuid Gelderland bestond bovendien meer behoefte aan een ‘eigen’ netwerk(en). Gelet op het voorgaande heeft  SGN toen besloten haar werkgebied niet uit te breiden. Wel wil zij haar werkwijzen aanbieden voor initiatieven in andere delen van de provincie Gelderland.

Taken anno heden:

SGN geeft invulling aan haar doelstellingen door o.a.: 

Te fungeren als rechtspersoon voor het samenwerkingsverband Groennetwerk Noord-Veluwe, het samenwerkingsverband Groennetwerk Apeldoorn en het samenwerkingsverband Groennetwerk Achterhoek en faciliteert en ondersteunt de uit te voeren projecten en de praktijkdagen. 

De SGN staat voor (en biedt) maatschappelijke meerwaarde, waaronder veiligheid in de buitengebieden (bezoekers geven blijk van waardering van het toezicht) en de bossen en op en rond de (grote) oppervlaktewateren (IJssel en Veluwerandmeren); er is eenduidig toezicht bij o.a. de vis- en wildstroperij en andere illegale activiteiten zoals het vangen van vogels, uitsteken beschermde planten, storten en/of verbranden (gevaarlijk) afval, illegale kap, ontgrondingen en overige aantastingen van natuurgebieden. 

a.    

Te fungeren als rechtspersoon voor het samenwerkingsverband Groennetwerk Noord-Veluwe, het samenwerkingsverband Groennetwerk Apeldoorn en het samenwerkingsverband Groennetwerk Achterhoek en faciliteert en ondersteunt de uit te voeren projecten en de praktijkdagen. 

De SGN staat voor (en biedt) maatschappelijke meerwaarde, waaronder veiligheid in de buitengebieden (bezoekers geven blijk van waardering van het toezicht) en de bossen en op en rond de (grote) oppervlaktewateren (IJssel en Veluwerandmeren); er is eenduidig toezicht bij o.a. de vis- en wildstroperij en andere illegale activiteiten zoals het vangen van vogels, uitsteken beschermde planten, storten en/of verbranden (gevaarlijk) afval, illegale kap, ontgrondingen en overige aantastingen van natuurgebieden. 

b.    Als rechtspersoon zorg te dragen voor het project Afhandeling Wildaanrijdingen en Losgebroken Dieren, welk project eveneens door deelnemers aan de genoemde netwerken uitgevoerd wordt. SGN heeft hiertoe overeenkomsten afgesloten met wegbeheerders op de Noord-Veluwe, Apeldoorn Voorst en Brummen en in de Achterhoek. De opzet van dit project is vooral gericht op het voorkomen van onnodig lijden van de bij aanrijdingen gewond geraakte in het wild levende veelal beschermde dieren. Wanneer het dier gewond ter plaatse ligt wordt dit door een van de deelnemende valwildafhandelaren (vaak BOA’s) vakkundig en adequaat uit het lijden verlost. Is het dier gewond gevlucht, dan wordt dit onder aanwijzing van deze medewerker, door een zogenaamde zweethondengeleider nagezocht zodat voorkomen wordt dat een gewond dier, zoals eerder wel het geval was, onnodig enkele dagen ligt te creperen. De afhandeling van aanrijdingen met wild wordt hierdoor op professionele wijze afgehandeld. 
c.   Regionale en lokale handhavingsacties en –projecten te faciliteren, zoals de jaarlijkse deelname aan de Gelderse Handhavingsweek, het toezicht tijdens de bronst, crossen, wildstroperij, projecten gericht op overtredingen van groene wet en regelgeving (Wet Natuurbescherming), en dergelijke. 
d.   Zorg te dragen voor een kwalitatief hoge inzet van BOA’s en valwildverlofhouders. SGN doet dat onder meer door periodiek een eigen nieuwsbrief voor alle BOA’s in haar werkgebied te verspreiden, praktijkdagen en thema bijeenkomsten te organiseren. 
e.   Te stimuleren dat BOA’s en valwildverlofhouders op een juiste wijze gebruik maken van het binnen SGN ontwikkelde Boa Registratie Systeem (BRS). De digitale informatie vanuit dit systeem is beschikbaar voor lokaal-, provinciaal- en landelijk overheidsbeleid. Feitelijk vormt het totale overzicht aan incidenten een gebiedsgerichte probleemanalyse op het gebied van de groene wet- en regelgeving. 
   

Door al deze activiteiten is de SGN in haar werkgebied een bindende factor voor alle in het buitengebied werkzame toezichthouders en handhavers.